Emocje Dziecka. Karty pracy rozwijające kompetencje emocjonalno-społeczne oraz scenariusze zajęć dla rodziców i nauczycieli.

Praca nad emocjami dziecka to chyba jedno z największych i najtrudniejszych wyzwań rodzicielstwa. Bardzo często nawet dorośli nie radzą sobie z własnymi uczuciami, ich nazywaniem i okazywaniem - zatem ciężko oczekiwać biegłości w tych kwestiach od dopiero wkraczającego w świat emocji kilkulatka. 

Emocje dziecka w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym rządzą się swoimi własnymi prawami. Są bardzo zmienne, specyficzne, nieprzystające do świata dorosłych - a tym samym trudne  do zrozumienia dla osób, które okres dzieciństwa mają już dawno za sobą. Dziecko przeżywa wszystko ze zdwojoną siłą, w naszych oczach często reaguje zupełnie nieadekwatnie do sytuacji, niejednokrotnie funduje pozostałym członkom rodziny prawdziwy emocjonalny rollercoaster.  Nic więc dziwnego, że poszukujemy wsparcia i wskazówek nie tylko w fachowej literaturze - lecz również w materiałach edukacyjnych stworzonych przez profesjonalistów, którzy na co dzień specjalizują się w pracy z dziećmi i młodzieżą.

Jako rodzice bardzo wrażliwego i impulsywnego sześciolatka, już od jakiegoś czasu mamy przyjemność korzystać z pakietu dostępnego na stronie EmocjeDziecka.pl, w którego skład wchodzą:

Karty pracy rozwijające kompetencje emocjonalno-społeczne "Odkrywamy Emocje"

89 kart do samodzielnego wydruku w wersji kolorowej i czarno-białej (w sumie 178 kart)

+ propozycje ich wykorzystania

 Karty Pracy "Kim jestem? Co Czuję? Czego potrzebuję?"

65 czarno-białych kart pracy do samodzielnego wydruku + propozycje ich wykorzystania 

Kalendarz Emocji 2020 "Jak się dzisiaj czuję?"

13 kart kalendarza do samodzielnego wydruku w wersji kolorowej i czarno-białej (w sumie 26 kart)

+ opis wykorzystania kalendarza  

Scenariusze zajęć "Emocje" 

10 scenariuszy bazujących na wszystkich powyższych materiałach, 

wprowadzających dziecko w temat emocji  -

do wykorzystania w pracy grupowej oraz indywidualnej 

Wszystkie powyższe materiały zostały zaprojektowane i opracowane przez Panią Annę Karcz - psychologa dziecięcego, specjalistę terapii pedagogicznej oraz certyfikowaną edukatorkę Pozytywnej Dyscypliny. Ich zadaniem jest stopniowe wprowadzanie dziecka w świat emocji metodami dostosowanymi do jego wieku, poziomu rozwoju oraz zdolności poznawczych. Mają na celu również kształtowanie inteligencji emocjonalnej, pomoc w identyfikowaniu poszczególnych uczuć i konstruktywnym radzeniu sobie z nimi - a także analizowanie sytuacji, w których dana emocja pojawia się najczęściej lub z największym nasileniem.

Ogromną zaletą materiałów jest to, że można korzystać z nich na wiele różnych sposobów - niekoniecznie wedle jednego, odgórnie narzuconego schematu! Poza tradycyjnymi kartami pracy mamy do dyspozycji m.in. kalejdoskopy emocji z ruchomymi strzałkami, grę planszową "Moje ulubione", termometr określający nasilenie i "temperaturę" konkretnych uczuć, a także kalendarz na bieżący rok, służący do monitorowania dziecięcych emocji w określonym przedziale czasowym. 

Na większości kart bez problemu da się pracować już z przedszkolakiem. Inne - nieco trudniejsze, wymagające umiejętności samodzielnego czytania lub bardziej wnikliwej autoanalizy - z powodzeniem posłużą dzieciom w wieku szkolnym. Szczególnie przydatne mogą okazać się zwłaszcza w przypadku maluchów, które z jakiegoś powodu borykają się z niską samooceną - ponieważ jest tam sporo ćwiczeń polegających na mówieniu o sobie w pozytywnym kontekście, określaniu swoich mocnych stron oraz cech, jakie w sobie lubimy. Dziecko może również uwolnić pokłady swojej artystycznej ekspresji i narysować poszczególne emocje tak, jak je sobie wyobraża. 

Karty mogą być wykorzystywane zarówno w toku indywidualnej pracy z dzieckiem, jak i na zajęciach grupowych. Każdemu z plików towarzyszy krótki wstęp, zawierający wskazówki i sugestie Autorki - a zatem nie musimy obawiać się, że nagle zabraknie nam patentów na propozycje zabaw. Pani Anna przygotowała też odrębny dokument ze scenariuszami zajęć - dedykowany przede wszystkim nauczycielom edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, którzy chcą rozwijać i stymulować kompetencje emocjonalno-społeczne swoich uczniów. To gotowy pomysł na lekcję, godzinę wychowawczą albo zajęcia integrujące grupę - pozwalające lepiej się poznać, uczące wzajemnego zrozumienia i współodczuwania.

Moim zdaniem nie da się wychowywać ani pracować z dzieckiem w oderwaniu od jego emocji. Nie można skutecznie korygować pewnych niepożądanych zachowań, jeśli wcześniej nie pozna się ich przyczyny oraz towarzyszących im wewnętrznych stanów. Dlatego bardzo istotne jest, żeby dziecko umiało określić swoje uczucia oraz miało świadomość istnienia kilku prostych czynności, które pomagają je wyrażać i regulować - a także zdawało sobie sprawę z obecności w swoim otoczeniu przychylnych i wspierających dorosłych osób.   

We wszystkich powyższych aspektach materiały dostępne na EmocjeDziecka.pl sprawdzają się znakomicie. Dodatkowo uwrażliwiają dziecko na potrzeby własne oraz innych ludzi - co we współczesnym świecie (tak bardzo pozbawionym empatii) wydaje się szczególnie cenne...