"Łajka. Kosmiczny pies" - tragiczna historia zwierzęcia, którego życie poświęcono dla idei.

Na pewno kojarzycie historię Łajki, rosyjskiego "kosmicznego psa". Ja też zawsze kojarzyłam, ale nigdy nie zagłębiałam się w nią jakoś bardzo szczegółowo i nie wnikałam zbyt mocno w wydarzenia, które miały miejsce w 1957 roku na pokładzie satelity Sputnik 2. Dopiero książka Kim Crabeels i Emmy Thyssen ostatecznie otworzyła mi oczy na to, jak bardzo dramatyczne i smutne były losy zwierząt wysyłanych w przestrzeń kosmiczną, by przetrzeć szlaki człowiekowi...

Bezpańska, porzucona Łajka - zapewne marząca o nowym, bezpiecznym domu - znalazła się po prostu w niewłaściwym miejscu i o niewłaściwej porze. A przede wszystkim trafiła na nieodpowiednich, bezwzględnych ludzi, których jedynym pragnieniem oraz celem było zwycięstwo w Zimnej Wojnie i kosmicznym wyścigu ze Stanami Zjednoczonymi. Niestety, nie mieli oni wobec niej dobrych zamiarów...

Opis tego, co działo się z Łajką już po starcie jej kosmicznej rakiety przyprawił mnie wręcz o dreszcze na całym ciele. Nie dość, że sonda spaliła się wskutek ogromnej temperatury wraz z całą swoją zawartością - to jeszcze naukowcy podali pieskowi tubki z zatrutą karmą, postrzegając to jako rozwiązanie bardziej "humanitarne", niż spłonięcie żywcem :( Jak dla mnie ani jedna ani druga drastyczna opcja w ogóle nie powinna mieć miejsca - i w sumie nie dziwię się, że Rosjanie w obawie przed publicznym linczem i protestami aż do 2002 roku trzymali to wszystko w tajemnicy...

Trzeba również wiedzieć, że Łajka nie była jedynym zwierzęciem, które wykorzystano w tak okrutny i bestialski sposób. Oprócz niej w kosmos wysyłano również inne psy, małpy, żółwie, salamandry, świnki morskie oraz koty - i niestety niemal wszystkie te misje kończyły się tragicznie dla ich czworonożnych uczestników. 

Z jednej strony rozumiem potrzebę badań nad kosmosem, jego eksploracji i stworzenia warunków do bezpiecznych lotów kosmicznych z udziałem człowieka. Z drugiej jednak moja wrażliwość i emocje biorą nade mną górę. Nie potrafię nawet wyobrazić sobie, co czuje takie zaszczute zwierzę uwięzione w kabinie rakiety i jak bardzo jest przerażone wszystkimi tymi okolicznościami. Mówiąc całkiem szczerze - chyba wolałabym, żeby rozwój medycyny kosmicznej i bioastronautyki nigdy nie nastąpił, jeżeli musiał odbywać się aż takim kosztem (zwłaszcza, że w dużej mierze był wynikiem wyniszczającej rywalizacji pomiędzy dwoma państwami) :(

Ze wszystkich wyżej wymienionych względów mam odnośnie tej książki bardzo mieszane, ambiwalentne odczucia. Nie jestem pewna, czy mogę polecić ją dzieciom bardzo małym i wrażliwym na krzywdę zwierząt - ponieważ nawet lektura dość mocno "okrojona" ze wszystkich brutalnych szczegółów strasznie naszego Bąbla zasmuciła i nawet na mnie jako na osobie dorosłej wywarła przykre, przygnębiające wrażenie. Wprawdzie autorki zadbały o to, by czytelnik mógł sam zdecydować o dalszych losach Łajki i wybrać jedną z trzech alternatywnych wersji jej historii - ale świadomość faktów mimo wszystko nieco odbiera przyjemność z czytania i wprowadza pewien emocjonalny dysonans.

Plusem są bez wątpienia ilustracje utrzymane w bardzo spójnej, konsekwentnej kolorystyce - a także pewna dawka wiedzy na temat kosmosu, planet, gwiazd, komet i meteorów. Myślę, że książka może być również dobrym pretekstem do rozważań i dyskusji, jak daleko jest w stanie posunąć się człowiek w zaspokajaniu swoich ambicji - i gdzie przebiega cienka granica pomiędzy rozwojem nauki, a etyką postępowania.

"Łajka, kosmiczny pies" 

Kapitan Nauka 

tekst: Kim Crabeels 

ilustracje: Emma Thyssen 

stron: 30